Autorzy
Redakcja MedonetPiotr Cieciuch
Konsultacja medycznaLek. Aleksandra Witkowska
Zgodnie ze swoją misją, Redakcja Medonet.pl dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne treści medyczne poparte najnowszą wiedzą naukową. Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany artykuł został zweryfikowany przez lekarza lub bezpośrednio przez niego napisany. Taka dwustopniowa weryfikacja: dziennikarz medyczny i lekarz pozwala nam na dostarczanie treści najwyższej jakości oraz zgodnych z aktualną wiedzą medyczną.
Nasze zaangażowanie w tym zakresie zostało docenione m.in. przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia, które nadało Redakcji Medonet.pl honorowy tytuł Wielkiego Edukatora.
5 min czytania
Zaloguj się, aby dodać artykuł do ulubionych Zaloguj się Nie masz konta? ZAREJESTRUJ SIĘ
D-dimery są powiązane z zakrzepami w organizmie. Powstają podczas ich rozkładu, podwyższony poziom d-dimerów jest podstawą do podejrzenia zakrzepicy żył głębokich dolnych. Przy rozpoznaniu wymieniana jest także zatorowość płucna czy inne schorzenia powiązane z zatorowością lub zakrzepicą. Norma dla d-dimerów wynosi poniżej 500 mikrogramów/litr.
D-dimery – norma. Co oznacza podwyższenie D-dimerów? | man_at_mouse / iStock
SPIS TREŚCI
- Czym są D-dimery?
- Jakie są normy D-dimerów?
- O czym świadczy wysoki poziom D-dimerów?
- Jak obniżyć poziom D-dimerów?
- Kiedy należy wykonać badanie D-dimerów?
- Na czym polega badanie D-dimerów?
- Co warto wiedzieć o testach do oznaczania stężenia D-dimerów?
- Jakie są metody do oznaczania D-dimerów?
D-dimery to białka, które wytrącają się podczas procesu krzepnięcia krwi – to dwie cząsteczki połączone wiązaniem krzyżowym. Duża ilość D-dimerów we krwi oznacza, że organizm próbuje zwalczyć skrzepy w świetle naczyń. Co więcej, może być to oznaka zatorowości płucnej lub zakrzepicy żył głębokich. Nadmiar D-dimerów może być jednak także efektem ciąży lub podeszłego wieku.
Stężenie D-dimerów określa się, by ustalić wiarygodność wyników innych badań. Przekroczenie norm D-dimerów nie jest jednak wystarczającym powodem, by ostatecznie stwierdzić obecność jednej z chorób. Niemniej jednak zbyt wysoka ilość D-dimerów potwierdza występowanie zmian nowotworowych, chorób układu sercowo-naczyniowego czy rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe. Często występują także w stanach pooperacyjnych i są efektem różnych urazów.
Diagności laboratoryjni zaczęli korzystać z D-dimerów jako z markerów w latach 90. ubiegłego wieku. Obecnie nie jest to jednak rutynowe badanie, które przeprowadza się u każdego hospitalizowanego pacjenta. Badanie krwi na stężenie D-dimerów przeprowadza się tylko wtedy, gdy zachodzą ku temu przesłanki. Mimo iż obecność D-dimerów nie musi oznaczać schorzenia, uznaje się, że w organizmie zdrowego człowieka w ogóle nie powinno ich być.
500 µg/l – tyle wynosi prawidłowe stężenie D-dimerów w osoczu krwi. Niemniej jednak u osób starszych może być ich więcej i nie oznacza to choroby. Gdy poziom D-dimerów jest mniejszy niż 500 µg/l jest to wystarczający dowód, by stwierdzić, że dany pacjent nie ma zatorowości płucnej czy zakrzepicy żył głębokich. Warto jednak pamiętać, że normy w poszczególnych laboratoriach mogą się różnić, a niewielkie przekroczenie wymienionej wartości nie musi oznaczać choroby.
Przeczytaj też: Podstawowe badania krwi - znaczenie, interpretacja
By stwierdzić, co konkretnie oznacza podwyższony poziom D-dimerów należy wyniki badań interpretować w połączeniu z wywiadem lekarskim i innymi badaniami. Wykrycie we krwi fibryny i produktów jej rozkładu uznawane jest za dowód na występowanie skrzepów. Jednak wielu lekarzy z ostrożnością podchodzi do stawiania takiej diagnozy, gdyż może być wiele innych przyczyn, z powodu których poziom D-dimerów jest podwyższony.
Zobacz również: Ile kosztuje morfologia? Ceny podstawowych badań krwi
Osoby ze zbyt wysokim poziomem D-dimerów powinny skonsultować się z lekarzem. W ich przypadku niezbędne jest zlokalizowanie zakrzepu i ustalenie konkretnych działań mających na celu obniżenie poziomu D-dimerów. Lekarze wówczas zalecają substancje, dzięki którym można rozrzedzić krew takie jak np. heparyna. Pacjenci mający nadkrzepliwość krwi przeważnie muszą przyjmować leki profilaktycznie.
Przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych wiąże się jednak z pewnym ryzykiem, gdyż mogą mieć działania niepożądane i interakcje z innymi lekami. Dlatego pacjenci przyjmujący je powinni regularnie brać udział w badaniach wątroby i nerek. Istotne jest także, by przyjmować leki zawsze o ściśle określonej godzinie i stosować przy tym zdrową dietę i ograniczyć używki np. alkohol i papierosy.
Na obniżenie poziomu D-dimerów może mieć także wpływ prowadzenie zdrowego trybu życiu. Wielu specjalistów twierdzi, by być umiarkowanie aktywnym fizycznie i pić dużo wody. Wskazana jest również rezygnacja z codziennego siedzenia w tej samej pozycji. Co więcej, można także nosić pończochy uciskowe i podkolanówki, pomagające w leczeniu chorób zatorowo-zakrzepowych.
Badanie D-dimerów wykonuje się bardzo rzadko. Lekarz musi wyraźnie wskazać, że jest ono niezbędne do postawienia diagnozy – przeważnie biorą w nim udział pacjenci, u których występuje podejrzenie choroby zakrzepowo-zatorowej. Innymi objawami, będącymi podstawą do wykonania badania, są: bóle w klatce piersiowej, ból kończyn, problemy z oddychaniem, krwotok z jamy ustnej i obrzęk nóg.
W badaniu często biorą udział osoby, u których podejrzewa się żylną chorobę zakrzepowo-zatorową, zespół rozsianego wykrzepienia wewnątrznaczyniowego i nadpłytkowość. Wskazaniem do zbadania poziomu D-dimerów jest także zatorowość płucna. Osoba mającą tę chorobę odczuwa nagłą duszność, pluje krwią i ma podwyższoną temperaturę ciała. Oprócz tego chory jest osłabiony, ma suchy kaszel, przyspieszoną częstotliwość oddechów i płytki oddech.
Stężenie D-dimerów bada się we krwi żylnej – płyn pobiera się do próbówki zawierającej lek przeciwzakrzepowy. Pacjent nie musi przystępować do zabiegu na czczo. Dzięki temu badanie D-dimerów można wykonać zarówno rano, jak i po południu, gdyż nie wymaga żadnych specjalnych przygotowań. Wyniki otrzymuje się już następnego dnia. Koszt wykonania badania w prywatnym ośrodku wynosi około 50 zł.
Oznaczanie stężenia D-dimerów odbywa się za pomocą specjalnych testów np. ilościowych i półilościowych. Tym, co je od siebie odróżnia, jest metoda wykonania i sposób odczytywania wyników. Oprócz tego korzystają z różnych materiałów do badania. Niemniej każdy z nich do oznaczania stężenia D-dimerów używa przeciwciał monoklonalnych przeciwko D-dimerom – to wspólna cecha wszystkich dostępnych na rynku testów do oznaczania stężenia D-dimerów.
By wynik testu do oznaczania stężenia D-dimerów by prawidłowy, należy przestrzegać zasad przechowywania materiału biorącego udział w badaniu. Osocze może być przechowywane przez 24 godziny w temperaturze od 2 do 8 stopni Celsjusza. Gdy osocze przechowywane jest temperaturze -25 stopni Celsjusza, wówczas można w tym stanie przetrwać ok. 2 miesiące. Gdy elementy morfotyczne i osocze zostaną oddzielone, od razu należy zamrozić osocze.
Dzięki postępowi nauki w medycynie D-dimery będą wykorzystywane w znacznie szerszym zakresie niż dotychczas. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że każdy z testów będzie miał też wspólny kalibrator. Obecne testy umożliwiają dokładne określenie stężenia D-dimerów i są standardowymi narzędziami, z których korzysta się w leczeniu zakrzepicy żylnej i zatorowości płucnej.
Jedną z nich jest metoda lateksowa, w skład której wchodzą testy standardowe, immunoturbidymetryczne i immunofiltracyjne. Testy standardowe korzystają z mikrocząsteczek lateksu opłaszczone monoklonalnymi przeciwciałami stosowanymi dla D-dimerów. Testy immunoturbidymetryczne bazują na reakcji monoklonalnych przeciwciał anty D-Dimer z D-dimerami obecnymi w osoczu. W testach immunofiltracyjnych przeciwciała monoklonalne łączą się z membraną o porowatej, cienkiej powierzchni.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.
Treści z serwisu Medonet mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem a jego lekarzem. Serwis ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Zaloguj się, aby dodać artykuł do ulubionych Zaloguj się Nie masz konta? ZAREJESTRUJ SIĘ
- Print Icon
- Mail Icon
- d-dimery
- Badania
- Zakrzepica żył
- zatorowość płucna
- badania krwi
- badania biochemiczne krwi
- wyniki badania krwi
Rekomendowane dla Ciebie
- Jak obniżyć d-dimery? Ekspertka wyjaśnia, co to za wskaźnik D-dimery to białka, które pojawiają się w wyniku procesu krzepnięcia krwi. Poziom d-dimerów można oznaczyć podczas badania krwi. Co może być przyczyną... Aleksandra Filec, diagnosta laboratoryjny
- Co oznaczają d-dimery podwyższone? Pilnie skonsultuj z lekarzem Badania z krwi pozwalają wykryć różnego rodzaju nieprawidłowości. Odstępstwa od norm mogą świadczyć o toczącym się stanie zapalnym czy też o problemach w obrębie... Aleksandra Filec, diagnosta laboratoryjny
- Jak obniżyć d-dimery? Porada lekarza Badanie d-dimerów wykorzystywane jest w diagnostyce chorób zakrzepowych. Co zrobić, jeśli poziom d-dimerów jest za wysoki? Dlaczego d-dimery są podwyższone? Jak... Lek. Mateusz Lewandowski
- Jesteś ozdrowieńcem po przebyciu COVID-19? Warto wykonać to badanie. Może uratować życie Wielu ozdrowieńców po COVID-19 skarży się na problemy z zatorami i zakrzepami. Mogą one doprowadzić nawet do śmierci, dlatego warto poprosić lekarza o skierowanie... Tomasz Gdaniec
